Tử thần chạy vòng tròn. Tai nạn xảy ra vào một buổi chiều Thứ Sáu khi tôi đang lái xe về nhà. Xe cộ đang di chuyển nhanh trên xa lộ Santa Teresa và chiếc Volkswagen nhỏ của tôi tuy đã 15 tuổi vẫn còn chạy tốt. Lòng tôi cảm thấy vui. Vừa giải quyết xong một "ca" khó, tôi Và tất nhiên một lúc sau chị Trinh cuối cùng cũng vội vàng từ trong nhà bước ra để mở cửa cho mình với một cái ô đỏ chấm bi trắng che đầu. -Duy qua tới nơi mà không chịu gọi nói trước cho chị gì hết…chuông nhà bị mấy đứa nhỏ phá quá nên chị tháo cũng được Từ chỗ chiếc xe tăng mà tôi đang đứng với chiếc máy ảnh, đi quá mươi bước sâu vào phía trong có một chiếc xe rà phá mìn của công binh Mĩ, chiếc xe sơn màu vàng tươi và to lớn gấp đôi một chiếc xe tăng. Hai người đi qua trước mặt tôi. Thuê xe ôm về nhà nghỉ chú xe ôm mới tiết lộ cho tôi hay rằng - N chủ xe nó sợ vì làm cho nhà anh bị ma nó phá. Chứ xe nhà nó mới thế mà sao lại cứ hỏng đều vậy, hai nữa 2 lái xe của N đột nhiên lại đi viện. Tôi gai cả người, rồi bảo chú xe ôm không về nhà nghỉ "tớ xin lỗi..xin lỗi nhiều nhiều..đừng giận..Đu Đu Ca Ca ^-^" "thôi đi." Đu Đu khóac tay và bảo tôi lên xe, cậu ấy là thế, chỉ giận được có 1 lúc rồi thôi, hihi… vừa lúc tôi đang leo lên yên xe đạp của Đu Đu, thì chiếc xe chở Long và Lãm chạy xẹt qua thật nhanh, vút khói vào mặt 2 chúng tôi tôi cũng Dịch Vụ Hỗ Trợ Vay Tiền Nhanh 1s. Đề bài Cho đoạn trích "Từ chỗ chiếc xe tăng mà tôi đang đứng với chiếc máy ảnh, đi quá mươi bước sâu vào phía trong có một chiếc xe rà phá mìn của công binh Mỹ, chiếc xe sơn màu vàng tươi và to lớn gấp đôi một chiếc xe tăng. Hai người đi qua trước mặt tôi. Họ đi đến bên chiếc xe rà phá mìn. Người đàn bà đứng lại, ngước mắt nhìn ra ngoài mặt phá nước chỗ chiếc thuyền đậu một thoáng, rồi đưa một cánh tay lên có lẽ định gãi hay sửa lại mái tóc nhưng rồi lại buông thõng xuống, đưa cặp mắt nhìn xuống chân. Lão đàn ông lập tức trở nên hùng hổ, mặt đỏ gay, lão rút trong người ra một chiếc thắt lưng của lính ngụy ngày xưa, có vẻ như những điều phải nói với nhau họ đã nói hết, chẳng nói chẳng rằng lão trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà, lão vừa đánh vừa thở hồng hộc, hai hàm răng nghiến ken két, cứ mỗi nhát quất xuống lão lại nguyền rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn" Mày chết đi cho ông nhờ! Chúng mày chết hết đi cho ông nhờ! " Người đàn bà với một vẻ cam chịu đầy nhẫn nhục không hề kêu một tiếng, không chống trả, cũng không tìm cách trốn chạy. Tất cả mọi việc xảy đến khiến tôi kinh ngạc đến mức, trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn. Thế rồi chẳng biết từ bao giờ, tôi đã vứt chiếc máy ảnh xuống đất chạy nhào tới. Bóng một đứa con nít lao qua trước mặt tôi. Tôi vừa kịp nhận ra thằng Phác - thằng bé trên rừng xuống vừa nằm ngủ với tôi từ lúc nửa đêm. Thằng bé cứ chạy một mạch, sự giận dữ căng thẳng làm nó khi chạy qua không nhìn thấy tôi. Như một viên đạn trên đường lao tới đích đã nhắm, mặc cho tôi gọi nó vẫn không hề ngoảnh lại, nó chạy tiếp một quãng ngắn rồi lập tức nhảy xổ vào cái lão đàn ông. Cũng y hệt người đàn bà, thằng bé của tôi cũng như một người câm, và đến lúc này tôi biết là nó khỏe đến thế! Khi tôi chạy đến nơi thì chiếc thắt lưng da đã nằm trong tay thằng bé, không biết làm thế nào nó đã giằng được chiếc thắt lưng, liền dướn thẳng người vung chiếc khóa sắt quật vào giữa khung ngực trần vạm vỡ cháy nắng có những đám lông đen như hắc ín, loăn xoăn từ rốn mọc ngược lên. Lão đàn ông định giằng lại chiếc thắt lưng nhưng chẳng được nữa, liền dang thẳng cánh tay cho thằng bé hai cái tát khiến thằng nhỏ lảo đảo ngã dúi xuống cát. Chiếc thuyền ngoài xa, Nguyễn Minh Châu, SGK Ngữ Văn 12, NXBGD 2008, tr72 - 73 Phân tích phát hiện của nghệ sĩ Phùng được thể hiện ở đoạn trích trên, nhận xét tình huống nhận thức trong tác phẩm. Nghệ thuật và hiện thực luôn có mối quan hệ gắn bó mật thiết với nhau. Một tác phẩm chân chính muốn tỏa sáng phải có sự hòa quyện với vẻ đẹp của cuộc sống chân thực. Nhà văn Nam Cao từng nói" Nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối, không nên là ánh trăng lừa dối! Nghệ thuật chỉ có thể là tiếng đau khổ kia thoát ra từ những kiếp lầm than.. "Thấm nhuần tư tưởng ấy, nhà văn Nguyễn Minh Châu trên con đường khám phá cuộc sống, ông đã gửi gắm những quan điểm, triết lý nhân sinh sâu sắc của mình thông qua lăng kính của nghệ sĩ Phùng trong tác phẩm" Chiếc thuyền ngoài "xa qua đoạn trích" Từ chỗ chiếc xe tăng.. lảo đảo ngã dúi xuống đất "_ một cuộc" cách mạng nhận thức "đã diễn ra trước mắt người đọc. Nguyễn Minh Châu được coi là" người mở đường tinh anh và tài năng, vị khai quốc công thần của triều đại văn học mới "Nguyên Ngọc. Sau năm 1975, những sáng tác của ông mang cảm hứng thế sự đời thường, những triết lý nhân sinh sâu sắc khác hẳn với cảm hứng sử thi lãng mạn của thời kỳ trước đó. Điều đó được thể hiện một cách chân thực qua tác phẩm" Chiếc thuyền ngoài xa "được sáng tác năm 1983 khi đất nước đang đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội nhưng lại lâm và sự khủng hoảng trì trệ lạc hậu." Thời đại nào, văn học đó ", bối cảnh thời đại thay đổi đòi hỏi văn học phải đổi thay, người nghệ sĩ phải hướng ngòi bút của mình vào muôn mặt của đời thường, tìm kiếm những hạt ngọc ẩn trong cát bụi lấm lem của cuộc đời. Mượn điểm nhìn của nghệ sĩ Phùng, Nguyễn Minh Châu đã đưa người đọc đi khám phá những chân lý mới. Nhận lời người trưởng phòng làm một bộ ảnh lịch cho năm mới và để tìm kiếm bức ảnh cuối cùng, nghệ sĩ Phùng đã quay trở lại chiến trường xưa- một làng chài ven biển miền Trung. Sau nhiều ngày phục kích, anh đã trông thấy một khung cảnh tuyệt diệu, một cảnh đắt trời cho. Đó là cảnh một chiếc thuyền ngư phủ ẩn hiện trong làn sương trắng mờ ảo, xen lẫn chút hồng hồng của sớm mai. Tuyệt tác của tạo hóa đó đã khiến tâm hồn của người nghệ sĩ thăng hoa, anh đã ngộ ra một chân lý" bản thân cái đẹp là đạo đức ". Nhưng đây chỉ đơn thuần là cái nhìn của người nghệ sĩ, là vẻ đẹp thuần túy của nghệ thuật vị nghệ thuật. Và không dừng lại ở đó, nhà văn đã dẫn dắt người đọc dưới ngòi bút tài tình của mình đi khám phá vẻ đẹp đích thực của cuộc sống. Nó không ảo mộng, thi vị hóa mà là sự thật trần trụi, đưa đến sự thay đổi trong nhận thức của Phùng. Nếu như trước đó chỉ là hình ảnh chiếc thuyền ở ngoài xa thì giờ đây khi nó tiến vào bờ, khoảng cách với người nghệ sĩ đã thu hẹp lại để anh có thể quan sát một cách thấu đáo hơn. Bước xuống là một người đàn bà với ngoại hình kém duyên, những đường nét thô kệch đi trước và một người đàn ông theo sau tới bãi xe tăng. Ngay từ đầu người đọc đã nhìn ra một điểm bất thường về người đàn bà kia. Chị ta đứng lại" ngước mắt nhìn ra ngoài mặt phá nước chỗ chiếc thuyền đậu một thoáng ". Tại sao lại dừng lại nhìn một thoáng? Phải chăng chị lo lắng sẽ có người trên thuyền kia chứng kiến được cảnh tượng sắp diễn ra. Hành động" đưa tay lên định gãi hay sửa lại mái tóc "nhưng rồi lại buông thõng xuống thể hiện sự chịu đựng, cam chịu của người đàn bà. Và thế rồi, một cảnh tượng tàn nhẫn đã xảy ra. Lão đàn ông trở nên hùng hổ, mặt đỏ gay rút ra chiếc thắt lưng ngụy ngày xưa mà quật tới tấp vào lưng của người đàn bà. Và càng đau đớn thay khi người đàn bà không tìm cách chạy trốn mà chỉ cam chịu, nhẫn nhục. Họ là vợ chồng nhưng lại không nói với nhau một điều gì. Có chăng thì cũng chỉ là lời nguyền rủa nhẫn tâm của người đàn ông" Chúng mày chết đi cho ông nhờ. Chúng mày chết hết đi cho ông nhờ! "Một khung cảnh bạo lực gia đình thật đau đớn lòng. Có lẽ đọc đến đây người đọc sẽ cảm thấy vô cùng căm phẫn với người chồng vũ phu kia nhưng xét cho cùng hành động đó vừa đáng trách lại vừa đáng thương. Hắn là nạn nhân của cái đói, cái nghèo, là nạn nhân của sự thất học." Cái tấm lưng khum khum "kia phải gồng gánh hơn mười miệng ăn trong gia đình. Chính cái cơ cực, bần hàn đã khiến lão lấy việc đánh vợ để giải tỏa cho cái đau khổ của mình. Hơn nữa, hắn lại còn thất học. Đến cả Văn Sĩ Hộ trong" đời thừa "của Nam Cao là một kẻ học thức đầy mình nhưng cũng vì đói khổ mà tha hóa. Huống chi là một kẻ chữ cắn đôi cũng không biết như lão. Nhưng chúng ta có thể đồng cảm cho hoàn cảnh của người đàn ông nhưng sẽ không đồng tình cho hành động của hắn. Bởi bạo lực gia đình, nó không chỉ là vấn đề của một cá nhân mà là vấn nạn của cả xã hội cần phải giải quyết một cách triệt để. Đó chính là cái nhìn của thời đại, sâu sắc của nhà văn. Bị đánh đập tàn nhẫn là thế, đau đớn đến vậy nhưng người đàn bà lại chỉ cam chịu, nhẫn nhục. Không phải là chị đã chai sạn, vô cảm nhưng người phụ nữ đó lại rất thấu hiểu cho chồng. Chị biết lí do vì sao hắn lại đánh mình. Vì lẽ đó mà chị tha thứ, chịu đựng hắn. Bị đánh nhưng người đàn bà lại không khóc-đó là biểu hiện cao độ của lòng tự trọng. Và người bất ngờ nhất, ngỡ ngàng nhất ở đây, chính là nghệ sĩ Phùng. Anh kinh ngạc đến mức" trong mấy phút đầu tôi cứ há mồm ra mà nhìn ". Phùng như không tin vào mắt mình, làm sao để tin cái nghịch cảnh này khi mà chỉ trước đó vài phút ở trước mắt là tuyệt tác của tạo hóa còn bây giờ lại là cảnh bạo lực tàn ác dã man. Anh là một người chiến sĩ- nghệ sĩ, mới bước ra từ chiến trường khói lửa- nơi mà cái chết còn dễ hơn ăn một bữa cơm nhật ký Đặng Thùy Trâm. Vì lẽ đó, hơn ai hết, anh trân trọng những giây phút bình yên, tốt đẹp. Anh không cho phép cái ác nảy sinh, diễn ra ngay trước mắt mình. Và chẳng biết từ lúc nào, anh đã" vứt chiếc máy ảnh xuống đất mà chạy nhào tới "ngăn cản. Hành động vứt chiếc máy ảnh xuống đất của Phùng tưởng như là vô tình đối với anh nhưng lại là một dụng ý nghệ thuật của tác giả. Maxim Gorky từng khẳng định" Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn ". Chiếc máy ảnh đó chứa được bức tranh diệu kỳ của thiên nhiên, là bức ảnh tâm đắc nhất của anh, thứ đã gột rửa, thăng hoa cho tâm hồn của người nghệ sĩ. Vậy mà anh đã vứt nó xuống đất từ lúc nào. Đó mới chính là bản năng đích thực của người nghệ sĩ. Chồng đánh vợ đã là một tội ác đáng lên án nhưng Phùng còn phải chứng kiến sự nghiệt ngã, đau lòng hơn là cảnh con đánh cha. Nhanh hơn nghệ sĩ Phùng- bản năng của người con khi thấy mẹ mình bị đánh, thằng Phác lao như" Một viên đạn trên đường lao tới đích đã nhắm ", giật lấy chiếc thắt lưng quật chiếc khóa sắt vào khuôn ngực trần vạm vỡ của bố nó. Thật đau đớn khi mà phải chứng kiến cái hành động trái với luân thường đạo lý, với hiếu đạo của kẻ làm con. Ba chữ" con đánh cha "thật nặng nề, nghiệt ngã biết bao. Nhưng có lẽ bất kỳ người con nào trong hoàn cảnh đó sẽ không thể đứng yên nhìn mẹ nó bị bố đánh. Đó là hành động bản năng của người con yêu thương mẹ của mình. Để rồi sau đó nó bị người đàn ông tát cho hai cái ngã dúi xuống đất. Người đàn ông kia không chỉ đánh vợ mà còn đánh con, đã sai lại càng thêm sai. Thật quặn lòng và xót xa biết bao! Chính cảnh tượng đau lòng đó đã khiến cho nghệ sĩ Phùng nhận ra một sự thật đầy nghịch lý. Là phát hiện về cuộc đời thật trần trụi, đau đớn, nó bất ngờ và trớ trêu thay. Một hiện thực đầy gai góc, gồ ghề, ngang trái, đối lập hoàn toàn với vẻ đẹp toàn bích trước nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo, cách kể chuyện tự nhiên, đời thường, Nguyễn Minh Châu đã đem đến cho độc giả những cung bậc cảm xúc, những chiêm nghiệm về đời người. Qua từng con chữ, từng câu văn, vấn đề dần dần được bóc tách. Nó giống như lớp vỏ gỗ xù xì, gồ ghề của thân cây mà qua đó ta thấy cả một đời thảo mộc." Chiếc thuyền ngoài xa"quả là một tác phẩm mang dấu ấn của thời đại. Nó không chỉ đánh dấu cho chặng đường đổi mới của văn học Việt Nam mà còn phản ánh vấn đề của xã hội- bạo lực gia đình. Tuyệt phẩm sẽ luôn luôn bất hủ sánh ngang với dòng chảy của thời gian. Kết thúc tác phẩm, gấp lại trang sách mà dư âm của nó vẫn vang vọng trong tâm trí của người đọc. Thầm cảm ơn nhà văn đã mang những quan điểm, cái nhìn sâu sắc của ông đến với đời, với người hôm nay. Diệp Minh Châu Tham khảo thêm tài liệu Những Nhận Định Có Thể Sử Dụng Trong Tác Phẩm Chiếc Thuyền Ngoài Xa Của Nguyễn Minh Châu Chỉnh sửa cuối 31 Tháng mười hai 2021 Bài viết của bạn hay lắm ^^ phân tích tình huống nhận thức văn học đoạn trích “…Từ chỗ chiếc xe tăng mà tôi đang đứng với chiếc máy ảnh, đi quá mươi bước sâu vào phía trong có một chiếc xe rà phá mìn của công binh Mỹ, chiếc xe sơn màu vàng tươi và to lớn gấp đôi một chiếc xe tăng. Hai người đi qua trước mặt tôi. Họ đi đến bên chiếc xe rà phá mìn. Người đàn bà đứng lại, ngước mắt nhìn ra ngoài mặt phá nước chỗ chiếc thuyền đậu một thoáng, rồi đưa một cánh tay lên có lẽ định gãi hay sửa lại mái tóc nhưng rồi lại buông thõng xuống, đưa cặp mắt nhìn xuống chân. Lão đàn ông lập tức trở lên hùng hổ, mặt đỏ gay, lão rút trong người ra một chiếc thắt lưng của lính ngụy ngày xưa, có vẻ như những điều phải nói với nhau họ đã nói hết, chẳng nói chẳng rằng lão trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà, lão vừa đánh vừa thở hồng hộc, hai hàm răng nghiến ken két, cứ mỗi nhát quất xuống lão lại nguyền rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn “Mày chết đi cho ông nhờ. Chúng mày chết hết đi cho ông nhờ!”. Người đàn bà với một vẻ cam chịu đầy nhẫn nhục không hề kêu một tiếng, không chống trả, cũng không tìm cách trốn chạy. Tất cả mọi việc xẩy đến khiến tôi kinh ngạc đến mức, trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn. Thế rồi chẳng biết từ bao giờ, tôi đã vứt chiếc máy ảnh xuống đất chạy nhào tới. Bóng một đứa con nít lao qua trước mặt tôi. Tôi vừa kịp nhận ra thằng Phác – thằng bé trên rừng xuống vừa nằm ngủ với tôi từ lúc nửa đêm. Thằng bé cứ chạy một mạch, sự giận dữ căng thẳng làm nó khi chạy qua không nhìn thấy tôi. Như một viên đạn trên đường lao tới đích đã nhắm, mặc cho tôi gọi nó vẫn không hề ngoảnh lại, nó chạy tiếp một quãng ngắn giữa những chiếc xe tăng rồi lập tức nhảy xổ vào cái lão đàn ông. Cũng y hệt người đàn bà, thằng bé của tôi cũng như một người câm, và đến lúc này tôi biết là nó khỏe đến thế! Khi tôi chạy đến nơi thì chiếc thắt lưng da đã nằm trong tay thằng bé, không biết làm thế nào nó đã giằng được chiếc thắt lưng, liền dướn thẳng người vung chiếc khóa sắt quật vào giữa khuôn ngực trần vạm vỡ cháy nắng có những đám lông đen như hắc ín, loăn xoăn từ rốn mọc ngược lên. Lão đàn ông định giằng lại chiếc thắt lưng nhưng chẳng được nữa, liền dang thẳng cánh cho thằng bé hai cái tát khiến thằng nhỏ lảo đảo ngã dúi xuống cát…” Trích Chiếc thuyền ngoài xa, Nguyễn Minh Châu, SGK Ngữ văn 12, NXBGD 2008, tr 72-73 Phân tích phát hiện của nghệ sĩ Phùng được thể hiện ở đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét tình huống nhận thức trong tác phẩm. Từ chỗ chiếc xe tăng mà tôi đang đứng với chiếc máy ảnh, đi quá mươi bước sâu vào phía trong có một chiếc xe rà phá mìn của công binh Mỹ, chiếc xe sơn màu vàng tươi và to lớn gấp đôi một chiếc xe tăng. Hai người đi qua trước mặt tôi. Họ đi đến bên chiếc xe rà phá mìn. Người đàn bà đứng lại, ngước mắt nhìn ra ngoài mặt phá nước chỗ chiếc thuyền đậu một thoáng, rồi đưa một cánh tay lên có lẽ định gãi hay sửa lại mái tóc nhưng rồi lại buông thõng xuống, đưa cặp mắt nhìn xuống đàn ông lập tức trở lên hùng hổ, mặt đỏ gay, lão rút trong người ra một chiếc thắt lưng của lính ngụy ngày xưa, có vẻ như những điều phải nói với nhau họ đã nói hết, chẳng nói chẳng rằng lão trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà, lão vừa đánh vừa thở hồng hộc, hai hàm răng nghiến ken két, cứ mỗi nhát quất xuống lão lại nguyền rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn “Mày chết đi cho ông nhờ. Chúng mày chết hết đi cho ông nhờ!”. Người đàn bà với một vẻ cam chịu đầy nhẫn nhục không hề kêu một tiếng, không chống trả, cũng không tìm cách trốn cả mọi việc xẩy đến khiến tôi kinh ngạc đến mức, trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn. Thế rồi chẳng biết từ bao giờ, tôi đã vứt chiếc máy ảnh xuống đất chạy nhào một đứa con nít lao qua trước mặt tôi. Tôi vừa kịp nhận ra thằng Phác – thằng bé trên rừng xuống vừa nằm ngủ với tôi từ lúc nửa đêm. Thằng bé cứ chạy một mạch, sự giận dữ căng thẳng làm nó khi chạy qua không nhìn thấy tôi. Như một viên đạn trên đường lao tới đích đã nhắm, mặc cho tôi gọi nó vẫn không hề ngoảnh lại, nó chạy tiếp một quãng ngắn giữa những chiếc xe tăng rồi lập tức nhảy xổ vào cái lão đàn ông. Cũng y hệt người đàn bà, thằng bé của tôi cũng như một người câm, và đến lúc này tôi biết là nó khỏe đến thế!Khi tôi chạy đến nơi thì chiếc thắt lưng da đã nằm trong tay thằng bé, không biết làm thế nào nó đã giằng được chiếc thắt lưng, liền dướn thẳng người vung chiếc khóa sắt quật vào giữa khuôn ngực trần vạm vỡ cháy nắng có những đám lông đen như hắc ín, loăn xoăn từ rốn mọc ngược lên. Lão đàn ông định giằng lại chiếc thắt lưng nhưng chẳng được nữa, liền dang thẳng cánh cho thằng bé hai cái tát khiến thằng nhỏ lảo đảo ngã dúi xuống cát. Chiếc thuyền ngoài xa, Nguyễn Minh Châu, SGK Ngữ văn 12, NXBGD 2008, tr 72-73Phân tích phát hiện của nghệ sĩ Phùng được thể hiện ở đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét tình huống nhận thức trong tác phẩm.* Vấn đề nghị luậnPhát hiện thứ hai của Phùng, hiện thực cuộc sống nghiệt ngã khi chiếc thuyền vào gần bờ. Qua đó bộc lộ tình huống nhận thức của tác phẩm. CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA NGUYỄN MINH CHÂU KẾT QUẢ CẦN ĐẠT Cảm nhận được suy nghĩ của người nghệ sĩ nhiếp ảnh khi phát hiện ra sự thật đằng sau bức ảnh rất đẹp về chiếc thuyền trong sương sớm mà anh tình cờ chụp được là số phận đau đớn của người phụ nữ và bao ngang trái trong một gia đình hàng chài. Từ đó thấu hiểu mỗi người trong cõi đời, nhất là người nghệ sĩ, không thể đơn giản, sơ lược khi nhìn nhận cuộc sống và con người. Thấy được nghệ thuật kết cấu độc đáo, cách triển khai cốt truyện, khắc hoạ nhân vật củạ một cây ’ bút viết truyện ngắn có bản lĩnh và tài hoa. TIỂU DẤN Nguyễn Minh Châu 1930 - 1989 quê ở làng Thơi, xã Quỳnh Hải nay là xã Sơn Hải, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Đầu năm 1950, ông gia nhập quân đội, theo học Trường Sĩ quan Lục quân Trần Quốc Tuấn. Từ năm 1952 đến năm 1958, ông công tác và chiến đấu tại Sư đoàn 320. Năm 1962, ông về Phòng Vãn nghệ quân đội, sau chuyển sang tạp chí 'Van nghệ Quân đội. Tác phẩm chính Cửa sông tiểu thuyết, 1967, Những vùng trời khác nhau tập truyện ngắn, 1970, Dấu chân người lính tiểu thuyết, 1972, Miền cháy tiểu thuyết, 1977, Lửa từ những ngôi nhà tiểu thuyết, 1977, Những người đi từ trong rừng ra tiểu thuyết, 1982, Mảnh đất tình yêu tiểu thuyết, 1987. Ông cũng có nhiều sáng tác viết cho thiếu nhi như Từ giã tuổi thơ tiểu thuyết, 1974, Những ngày lưu lạc tiểu thuyết, 1981, Đảo đá kì lạ tiểu . thuyết, 1985,... và một tập tiểu luận phê bình Trang giấy NGUYEN MINH CHAU trước đèn 1994. Đặc biệt, với các tập truyện ngắn Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành 1983, Bến quê 1985, Chiếc thuyền ngoài xa 1987, cỏ lau 1989, Nguyễn Minh Châu được coi là một trong những cây bút tiên phong của văn học Việt Nam thời kì đổi mới. Năm 2000 ông được tặng Giải thưởng'Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. Truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa in đậm phong cách tự sự - triết lí của Nguyễn Minh Châu. Với ngôn từ dung dị đời thường, truyện kể lại chuyến đi thực tế của một nghệ sĩ nhiếp ảnh và những chiêm nghiệm sâu sắc của ông về nghệ thuật và cuộc đời. VĂN BẢN Lược phần đầu Để có thể xuất bản một bộ lịch nghệ thuật về thuyền và biển thật ưng ý, trưởng phòng đề nghị nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng đi thực tế chụp bổ sung một bức ảnh với cảnh biển buổi sáng có sưong mù. Nhân chuyến đi thăm Đẩu, người bạn chiến đấu năm xưa, giờ đang là chánh án toà án huyện, Phùng đi tới một vùng biển từng là chiến trường cũ của anh thời kháng chiến chống đế quốc Mĩ. Phùng đã phục kích" mấy buổi sáng mà chưa chụp được bức ảnh nào. Sau gần một tuần lễ suy nghĩ, tìm kiếm, Phùng quyết định thu vào tờ lịch tháng bảy năm sau cảnh thuyền đánh cá thu lưới vào lúc bình minh. LÚC bấy giờ tròi đầy mù từ ngoài biển bay vào. Lại lác đác mấy hạt mưa. Tôi rúc vào bên bánh xích của một chiếc xe tăng Đây là bãi xe tăng hỏng do quân nguy tháo chạy để lại khi bị quân giải phóng tấn công vào mùa xuân năm 1975. để tránh mưa, đang lúi húi thay phim, lúc ngẩng lên thấy một chuyện hoi lạ một chiếc thuyền lưới vó Thuyền lưới vó thuyền đánh cá có hai gọng ở mũi thuyền để giăng lưới, khi cá được dồn vào thì cất lên như cất vó. mà tôi đoán là trong nhóm đánh cá ban nãy đang chèo thẳng vào trước mặt tôi. Có lẽ suốt một đời cầm máy ảnh chưa bao giờ tôi được thấy một cảnh “đắt” trời cho như vậy trước mặt tôi là một bức tranh mực tàu của một danh hoạ thòi cổ. Mũi thuyền in một nét mơ hồ loè nhoè vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào. Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum, đang hướng mặt vào bờ. Tất cả khung cảnh ấy nhìn qua những cái mắt lưới và tấm lưới nằm giữa hai chiếc gọng vó hiện ra dưới một hình thù y hệt cánh một con dơi, toàn bộ khung cảnh từ đường nét đến ánh sáng đều hài hoà và đẹp, một vẻ đẹp thực đơn giản và toàn bích khiến đứng trước nó tôi trở nên bối rối, trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào. Chẳng biết ai đó lần đầu đã phát hiện ra bản thân cái đẹp chính là đạo đức ? Trong giây phút bối rối, tôi tưởng chính mình vừa khám phá thấy cái chân lí của sự toàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn. Chảng phải lựa chọn xê dịch gì nữa, tôi gác máy lên bánh xích của chiếc xe tăng hỏng bấm “liên thanh” một hồi hết một phần tư cuốn phim, thu vào chiếc Pra-ti-ca Chiếc máy ảnh hiệu Pra-ti-ca. Phá vùng biển ăn sâu vào đất liền. cái khoảnh khắc hạnh phúc tràn ngập tâm hồn mình, do cái đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh vừa mang lại. Tôi chắc mẩm ngay trong ngày hôm nay hoặc sáng mai đã có thể nhảy lên tàu hoả trở về, nếu cái anh bạn đồng ngũ không cố níu giữ ở choi thêm vài bữa. * * * Ngay lúc ấy, chiếc thuyền đâm thẳng vào trước chỗ tôi đứng. Một người đàn ông và một người đàn bà rời chiếc thuyền. Họ phải lội qua một quãng bờ phát2 nước ngập đến quá đầu gối. Bất giác tôi nghe người đàn ông nói chõ lên thuyền như quát “Cứ ngồi nguyên đấy. Động đậy tao giết cả mày đi bây giờ”. Chắc chắn họ không trông thấy tôi. Người đàn bà trạc ngoài bốn mươi, một thân hình quen thuộc của đàn bà vùng biển, cao lớn với những đường nét thô kệch. Mụ rỗ mặt. Khuôn mặt mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưói, tái ngắt và dường như đang buồn ngủ. Người đàn ông đi sau. Tấm lưng rộng và cong như lưng một chiếc thuyền. Mái tóc tổ quạ. Lão đi chân chữ bát, bước từng bước chắc chắn, hàng lông mày cháy nắng rủ xuống hai con mắt đầy vẻ độc dữ lúc nào cũng nhìn dán vào tấm lưng áo bạc phếch và rách rưới, nửa thân dưới ướt sũng của người đàn bà. Từ chỗ chiếc xe tăng mà tôi đang đứng vói chiếc máy ảnh, đi quá mưoi bước sâu vào phía trong có một chiếc xe rà phá mìn của công binh Mĩ, chiếc xe son màu vàng tươi và to lớn gấp đôi một chiếc xe tăng. Hai người đi qua trước mặt tôi. Họ đi đến bên chiếc xe rà phá mìn. Ngưòi đàn bà đứng lại, ngước mắt nhìn ra ngoài mặt phá nước chỗ chiếc thuyền đậu một thoáng, rồi đưa một cánh tay lên có lẽ định gãi hay sửa lại mái tóc nhưng rồi lại buông thõng xuống, đưa cặp mắt nhìn xuống chân. Lão đàn ông lập tức trở nên hùng hổ, mặt đỏ gay, lão rút trong người ra một chiếc thắt lưng của lính nguy ngày xưa, có vẻ như những điều phải nói với nhau họ đã nói hết, chẳng nói chẳng rằng lão trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà, lão vừa đánh vừa thở hồng hộc, hai hàm răng nghiến ken két, cứ mỗi nhát quất xuống lão lại nguyền rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn “Mày chết đi cho ông nhờ. Chúng mày chết hết đi cho ông nhờ !”. Người đàn bà với một vẻ cam chịu đầy nhẫn nhục, không hề kêu một tiếng, không chống trả, cũng không tìm cách chạy trốn. Tất cả mọi việc xảy đến khiến tôi kinh ngạc đến mức, trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn. Thế rồi chẳng biết từ bao giờ, tôi đã vứt chiếc máy ảnh xuống đất chạy nhào tới.. Bóng một đứa con nít lao qua trước mặt tôi. Tôi vừa kịp nhận ra thằng Phác - thằng bé trên rừng xuống vừa nằm ngủ với tôi từ lúc nửa đêm. Thằng bé cứ chạy một mạch, sự giận dữ căng thẳng làm nó khi chạy qua không nhìn thấy tôi. Như một viên đạn trên đường lao tới đích đã nhắm, mặc cho tôi gọi nó vẫn không hề ngoảnh lại, nó chạy tiếp một quãng ngắn giữa những chiếc xe tăng rồi lập tức nhảy xổ vào cái lão đàn ông. Cũng y hệt người đàn bà, thằng bé của tôi cũng như một người câm, và đến lúc này tôi mới biết là nó khoẻ đến thế! Khi tôi chạy đến noi thì chiếc thắt lưng da đã nằm trong tay thằng bé, không biết làm thế nào nó đã giằng được chiếc thắt lưng, liền dướn thẳng người vung chiếc khoá sắt quật vào giữa khuôn ngực trần vạm vỡ cháy nắng có những đám lông đen như hắc in, loăn xoăn từ rốn mọc ngược lên. Lão đàn ông định giằng lại chiếc thắt lưng nhưng chẳng được nữa, liền dang thẳng cánh cho thằng bé hai cái tát khiến thằng nhỏ lảo đảo ngã dúi xuống cát. Rồi lão lẳng lặng bỏ đi về phía bờ nước để trở về thuyền. Không hề quay mặt nhìn lại, chỉ có tảng lưng khum khum và vạm vỡ càng có vẻ cúi thấp hon, nom lão như một con gấu đang đi tìm nguồn nước uống, hai bàn chân chữ bát để lại những vết chân to và sâu trên bãi cát hoang vắng. Người đàn bà dường như lúc này mói cảm thấy đau đớn - vừa đau đớn vừa vô cùng xấu hổ, nhục nhậ. - Phác, con ơi! Miệng mếu máo gọi, người đàn bà ngồi xệp xuống trước mặt thằng bé, ôm chầm lấy nó rồi lại buông ra, chắp tay vái lấy vái để, rồi lại ôm chầm lấy. Thằng nhỏ cho đến lúc này vẫn chẳng hề hé răng, như một viên đạn bắn vào người đàn ông và bây giờ đang xuyên qua tâm hồn người đàn bầ, làm rỏ xuống những dòng nước mắt, và cái thằng nhỏ, lặng lẽ đưa mấy ngón tay khẽ sờ trên khuôn mặt người mẹ, như muốn lau đi những giọt nước mắt chứa đầy trong những nốt rỗ chằng chịt. Thế rồi bất ngờ người đàn bà buông đứa trẻ ra, đi thật nhanh ra khỏi bãi xe tăng hỏng, đuổi theo lão đàn ông. Cả hai người lại trở về chiếc thuyền. Khoảnh khắc sau, bãi cát lại trở về với vẻ mênh mông và hoang sơ. Giữa tiếng sóng ngoài khơi dội những tiếng kêu ồ ồ vào cõi im lặng, chỉ cỏ tôi và thằng bé đứng trơ giữa bãi xe tăng hỏng, trên tay thằng nhỏ vẫn cầm chiếc thắt lưng, hai chúng tôi đưa mắt ngơ ngác nhìn ra một quãng bờ phá vừa ban nãy chiếc thuyền đậu. Như trong câu chuyện cổ đầy quái đản, chiếc thuyền lưới vó đã biến mất. * * * Lược một đoạn Biết Phùng chứng kiến sự tàn bạo của cha mình, thằng bé Phác đâm ra căm ghét anh. Ba hôm sau, cũng trong làn sương sớm, Phùng lại chứng kiến cảnh lão đàn ông đánh vợ, cảnh cô chị gái tước đoạt con dao găm mà đứa em trai định dùng làm vũ khí để bảo vệ người tnẹ đáng thương. Không thể nén chịu hơn được nữa, Phùng xông ra buộc lão đàn ông phái chấm dứt hành động độc ác. Lão đàn ông đánh trá, Phùng bị thương, anh được đưa về trạm y tế của toà án huyện. Ở đấy anh đã nghe câu chuyện của người đàn bà hàng chài với bao sự cảm thông và ngỡ ngàng, ngạc nhiên. Đây là lần thứ hai, người đàn bà được Đẩu mòi đến về công việc gia đình. Cũng không phải là lần đầu đến một nơi công sở nhưng người đàn bà vẫn có vẻ sợ sệt, lúng túng - cái vẻ lúng túng, sợ sệt mà ngay lúc mụ đứng giữa bãi xe tăng cũng không hề thấy có. Người đàn bà chỉ quen sống giữa mặt nước vừa đặt chân vào trong gian phòng đầy bàn ghế và giấy má liền tìm đến một góc tường để ngồi. Ngồi sau một chiếc bàn lớn, Đẩu nhổm dậy chỉ chiếc ghế mây trước mặt, cố làm ra vẻ thân mật Chị ngồi lên đây, sao lại thế, hãy ngồi lên chiếc ghế này... Đẩu phải nói đến lượt thứ hai, mụ mới dám rón rén đến ngồi ghé vào mép chiếc ghế và cố thu người lại. Đẩu hỏi Thế nào, chị đã nghĩ kĩ chưa ? Người đàn bà ngước lên nhìn Đẩu, rồi lại cúi mặt xuống. -Thưa đã... Đẩu gật đầu. Anh đứng dậy. Tự nhiên anh rời chiếc bàn đến đứng vịn vào lưng ghế người đàn bà ngồi, giọng trở nên đầy giận-dữ, khác hẳn với giọng một vị chánh án Ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng. Cả nước không có một người chồng nào như hắn. Tôi chưa hỏi tội của hắn mà tôi chỉ muốn bảo ngay với chị Chị không sống nổi vói cái lão đàn ông vũ phu ấy đâu! Chị nghĩ thế nào ? Người đàn bà hướng về phía Đẩu, tự nhiên chắp tay lại vái lia lịa -Conlạy quýtoà... Sao, sao ? Quý toà bắt tội con cũng được, phạt tù con cũng được, đừng bắt con bỏ nó... Lúc bấy giờ tôi đang ngồi giấu mặt sau bức màn vải hoa ngăn chỗ làm việc bên ngoài và phòng ngủ bên trong của Đẩu. Sau câu nói của người đàn bà, tôi cảm thấy gian phòng ngủ lồng lộng gió biển của Đẩu tự nhiên bị hút hết không khí, trở nên ngột ngạt quá. Tôi vén lá màn bước ra. Người đàn bà nhận ra được tôi ngay. Mụ nhấp nhổm xoay mình trên chiếc ghế như bị kiến đốt, và về sau tôi mới sực nghĩ ra, mụ nghĩ rằng toà án đã bố trí sẵn tôi ngồi phía sau để chuẩn bị làm nhân chứng. Chị cứ ngồi nguyên đấy ! - Đẩu nói với vẻ đầy hào hứng của một con người bảo vệ công lí vừa có thêm người đến tiếp viện, anh chạy sang phòng bên xách một chiếc ghế cho tôi. Bấy giờ dưới con mắt của người đàn bà hàng chài, vị chánh án không phải là Đẩu đã trở về ngồi sau chiếc bàn lớn mà là tôi, với mấy vết thưong đã lên da non nhưng vẫn để dấu vết trên mặt. Tuỳ bà ! - Đẩu thay đổi cách xưng hô, khoác lên mình cái cung cách bề ngoài của một vị chánh án - chủ trưong nguyên tắc của chúng tôi là kêu gọi hoà thuận... Đang ngồi cúi gục xuống, người đàn bà bỗng ngẩng lên nhìn thẳng vào chúng tôi, lần lượt từng người một, với một vẻ ban đầu hoi ngơ ngác. Chị cám on các chú ! - Người đàn bà đột nhiên thốt lên bàng một giọng khẩn thiết - Đây là chị nói thành thực, chị cám ơn các chú. Lòng các chú tốt, nhưng các chú đâu có phải là người làm ăn... cho nên các chú đâu có hiểu được cái việc của các người làm ăn lam lũ, khó nhọc... Chỉ mấy lời mào đầu ấy, người đàn bà đã mất hết cái vẻ ngoài khúm núm, sợ sệt. Điệu bộ khác, ngôn ngữ khác. Cũng phải nói thật, những lời ấy, nhất là đấy lại là lời một người đàn bà khốn khổ, không phải dễ nghe đối với chúng tôi. Dầu mặt hãy còn trẻ, Đẩu cũng là một chánh án huyện. Còn tôi, một người đáng lẽ mụ phải biết on... Nhưng người đàn bà để lộ ra cái vẻ sắc sảo chỉ đến thế, chỉ vừa đủ để kích thích trí tò mò của chúng tôi. Mụ đưa cặp mắt đầy vẻ mệt mỏi nhìn ra ngoài bờ phá bên kia con đường chính của phố huyện ở đấy, thiếu nữ mặc áo tím vẫn ngồi đợi mụ trên chiếc mủng Mủng thuyền thúng. Bả sợi đan lưới. Vụ bắc ở biển có hai vụ đánh cá là vụ nam theo mùa gió nồm nam từ tháng 5 đến tháng 10 và vụ bắc theo mùa gió đông bắc từ tháng 11 đến tháng 4; vụ bắc thường là mùa biển động. . Trong phút chốc, ngồi trước mặt chúng tôi lại vẫn là một người đàn bà lúng túng, đầy sợ sệt, nhưng có vẻ thông cảm với chúng tôi hon. Mụ bắt đầu kể Từ nhỏ tuổi tôi đã là mặt đứa con gái xấu, lại rỗ mặt, sau một bận lên đậu mùa. Hồi bấy giờ nhà tôi còn khá giả, nhà tôi trước ở trong cái phố này. Cũng vì xấu, trong phố không ai lấy, tôi có mang với một anh con trai một nhà hàng chài giữa phá hay đến nhà tôi mua bảt2 về đan lưới. Lão chồng tôi khi ấy là một anh con trai cục tính nhưng hiền lành lắm, không bao giờ đánh đập tôi. Người đàn bà bỗng chép miệng, con mắt như đang nhìn suốt cả đòi mình Giá tôi đẻ ít đi, hoặc chúng tôi sắm được một chiếc thuyền rộng hơn, từ ngày cách mạng về đã đỡ đói khổ chứ trước kia vào các vụ bắct3, ông trời làm động biển suốt hàng tháng, cả nhà vợ chồng con cái toàn ăn cây xương rồng luộc chấm muối... Lão ta trước hồi bảy nhăm có đi lính nguy không ? - Tối bỗng hỏi một câu như lạc đề. Không chú à, cũng nghèo khổ, túng quẫn đi vì trốn lính - bỗng mụ đỏ mặt - nhưng cái lỗi chính là đám đàn bà ở thuyền đẻ mà thuyền lại chật. Vậy sao không lên bờ mà ở - Đẩu hỏi. ' Làm nhà trên đất ở một chỗ đâu có thể làm được cái nghề thuyền lưới vó ? Từ ngày cách mạng về, cách mạng đã cấp đất cho nhưng chẳng ai ở, vì không bỏ nghề được! Ở trên thuyền có bao giờ lão ta đánh chị không ? - Tôi hỏi. Bất kể lúc nào thấy khổ quá là lão xách tôi ra đánh, cũng như đàn ông thuyền khác uống rượu... Giá mà lão uống rượu... thì tôi còn đỡ khổ... Sau này con cái lớn lên, tôi mói xin được với lão... đưa tôi lên bờ mà đánh... Không thể nào hiểu được, không thể nào hiểu được ! - Đẩu và tôi cùng một lúc thốt lên. Là bởi vì các chú không phải là đàn bà, chưa bao giờ các chú biết như thế nào là nỗi vất vả của người đàn bà trên một chiếc thuyền không có đàn ông... Phải, phải, bây giờ tôi đã hiểu, - bất ngờ Đẩu trút một tiếng thở dài đầy chua chát, - trên thuyền phải có một người đàn ông... dù hắn man rợ, tàn bạo ? Phải - Người đàn bà đáp - Cũng có khi biển động sóng gió chứ chú ? Lát lâu sau mụ lại mới nói tiếp Mong các chú cách mạng thông cảm cho, đám đàn bà hàng chài ở thuyền chúng tôi cần phải có người đàn ông để chèo chống khi phong ba, để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một sắp Sắp phương ngữ Trung Bộ, Nam Bộ lũ, bầy, đàn. con nhà nào cũng trên dưới chục đứa. Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con, rồi nuôi con cho đến khi khôn lớn cho nên phải gánh lấy cái khổ. Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình như ở trên đất được ! Mong các chú lượng tình cho cái sự lạc hậu. Các chú đừng bắt tôi bỏ nó ! - Lần đầu tiên trên khuôn mặt xấu xí của mụ chợt ửng sáng lên như một nụ cười - vả lại, ở trên chiếc thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hoà thuận, vui vẻ. Cả đời chị có một lúc nào thật vui không ? - Đột nhiên tôi hỏi. Có chứ, chú! Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó được ăn no... Viên chánh án huyện ròi chiếc bàn xếp đến phát ngốt lên những chồng hồ sơ, giấy má. Đẩu đi đi lại lại trong phòng, hai tay thọc sâu vào hai bên túi chiếc quần qụân phục đã cũ. Một cái gì vừa mới vỡ ra trong đầu vị Bao Công của cái phố huyện vùng biển, lúc này trông Đẩu rất nghiêm nghị và đầy suy nghĩ. Ngưòi đàn bà đã khóc khi nghe tôi nhắc đến thằng Phác. Nhưng tình thương con cũng như nỗi đau, cũng như cái sự thâm trầm trong việc hiểu thấu các lẽ đời hình như mụ chẳng bao giờ để lộ rõ rệt ra bề ngoài. Trong cái đám con cái đông đúc đang sống ở dưới thuyền, mụ không yêu một đứa nào bằng thằng Phác, cái thằng con từ tính khí đến mặt mũi giống như lột ra từ cái lão đàn ông đã từng hành hạ mụ, và không khéo sẽ còn hành hạ mụ cho đến khi chết - nếu không có cách mạng về. Mụ cho chúng tôi biết, vì sợ thằng bé có thể làm điều gì dại dột đối với bố nó, mụ đã phải gửi nó lên rừng nhờ bố mình nuôi đã nửa năm nay. Ở vói ông ngoại, thằng bé sướng hơn ở trên thuyền với bố mẹ. Nhưng hễ rời ra là nó trốn về. Thằng bé tuyên bố vói các bác ở xưởng đóng thuyền rằng nó còn có mặt ở dưới biển này thì mẹ nó không bị đánh. Chiều hôm ấy trong khi Đẩu gặp lão đàn ông để giáo dục răn dạy lão thì tôi trở lại xưởng đóng thuyền, vắng thằng Phác, dù sao cái bãi cát cũng như cả vùng phá nước trở nên trống trải thế nào ấy. Đêm, những đàn chim di cư vẫn vỗ cánh trong sương, bay qua vùng phá. Tôi khoác chiếc máy ảnh đi lang thang cho đến tận khuya, đã mỏi cả chân, tôi đến ngồi bên một ngọn lửa. Nhúm phoi bào bắt cháy sang mấy cái đầu mẩu gỗ cưa ra’ từ các lẻ ván của một chiếc thuyền mới vớt lên được, sau vụ đắm thuyền trong vụ bắc năm ngoái. Gần sáng trời trở gió đột ngột, từng tảng mây đen xếp ngổn ngang trên mặt biển đen ngòm, và biển bắt đầu gào thét, sóng bạc đầu ngoài cửa lạch nổi cồn lên, cao như những ngọn núi tuyết trắng. Trong phá, các thứ tàu thuyền đều tìm vào bờ để trú, duy ở giữa phá chẳng hiểu vì sao vẫn còn thấy một chiếc thuyền vó bè đang đậu. Gió rú ào ào chung quanh chiếc xe Reo vừa mới ở trên rừng xuống, chưa dỡ gỗ xuống hết. Cái ông lão đã ngoài sáu mươi mà vẫn còn theo đuổi nghề sơn tràng đang ngồi bên bếp lửa giữa trời, vẫn đặt hai con mắt đầy vẻ lo lắng ra ngoài mặt phá, nơi có chiếc thuyền. Cái bếp lửa cũng bị gió ném tung ra khắp bãi cát, những tàn lửa đỏ rực bay quẩn lên chung quanh chỗ tôi và ông lão ngồi. Tôi xem lại xoong cơm đã sống nhăn hộ ông lão đoạn gào lên Chiều gió này không khéo bão cấp 11 rồi ? ừ, ừ...! - Ông lão lẩm bẩm, vẫn không rời mắt khỏi chiếc thuyền đang chống chọi vói sóng gió giữa phá. * * * Những tấm ảnh tôi mang về, đã được chọn lấy một tấm. Trưởng phòng rất bằng lòng về tôi. Không những trong bộ lịch năm ấy mà mãi mãi về sau, tấm ảnh chụp của tôi vẫn còn được treo ở nhiều nơi, nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật. Quái lạ, tuy là ảnh đen trắng nhưng mỗi lần ngắm kĩ, tôi'vẫn thấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai lúc bấy giờ tôi nhìn thấy từ bãi xe tăng hỏng, và nếu nhìn lâu hơn, bao giờ tôi cũng thấy người đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm ảnh, đó là một người đàn bà vùng biển cao lớn với những đường nét thô kệch, tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng, khuôn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm. Mụ bước những bước chậm rãi, bàn chân giậm trên mặt đất chắc chắn, hoà lẫn trong đám đông... 8-1983 .Nguyễn Minh Châu, Toàn tập, tập 3, NXB Văn học, Hà Nội, 2001 HƯỚNG DẤN HỌC BÀI Phát hiện thứ nhất của người nghệ sĩ nhiếp ảnh đầy thơ mộng. Anh đã cảm nhận như thế nào về vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa trên biển sớm mờ sương ? Phát hiện thứ hai của người nghệ sĩ nhiếp ảnh đầy nghịch lí. Anh đã chứng kiến và có thái độ như thế nào trước những gì diễn ra ở gia đình hàng chài ? Câu chuyện của người đàn bà ở toà án huyện nói lên điều gì ? Nêu cảm nghĩ về các nhân vật người đàn bà vùng biển, lão đàn ông độc ác, chị em thằng Phác, người nghệ sĩ nhiếp ảnh. Cách xây dựng cốt truyện của Nguyễn Minh Châu trong tác phẩm này có nét gì độc đáo ? Ngôn ngữ người kể chuyện và ngôn ngữ nhân vật trong truyện có gì đáng chú ý? - GHI NHỚ Từ câu chuyện về một bức ánh nghệ thuật và sự thật cuộc đời đằng sau bức ảnh, truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa mang đến ’một bài học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống và con người một cách nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện ra bản chất thật sau vé đẹp bên ngoài của hiện tượng. Cách khắc hoạ nhân vật, xây dựng cốt truyện, sử dụng ngôn ngữ rất linh hoạt, sáng tạo đã góp phần làm nổi bật chủ đề - tư tướng của tác phẩm. LUYỆN TẬP Nhân vật nào trong truyện để lại cho anh chị ấn tượng sâư sắc nhất ? Vì sao ? CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA-Nguyễn Minh Châu-A. MỞ BÀI CHUNGLã Nguyên đã nói về yêu cầu của văn chương nghệ thuật và thiên chức của ngườinghệ sĩ “Nhà văn chân chính có sứ mệnh khơi nguồn cho dòng sông văn học đổ ra đạidương nhân bản mênh mông”. Nguyễn Minh Châu đã ý thức được sâu sắc thiên chức ấycủa người cầm bút trong công cuộc đổi mới văn học nên trở thành người mở đường tinhanh và tài hoa của văn học Việt Nam sau năm 1975. Đứng trước sự thay đổi của thời đại,nhận thức được nhu cầu đổi mới văn học, Nguyễn Minh Châu đã người tiên phong gieonhững hạt giống đầu tiên trên con đường đổi mới. Nếu như trong giai đoạn trước NguyễnMinh Châu sáng tác theo cảm hứng sử thi đậm nét, sau năm 1975 ông đã chuyển sang cảmhứng thế sự với những vấn đề về đạo đức và triết lý nhân sinh. Tác phẩm của NguyễnMinh Châu có sức hấp dẫn riêng biệt, nhà văn khẳng định bản sắc cá nhân nghệ sĩ bằng nétphong cách kết hợp hài hòa chất triết lí cuộc đời với chất trữ tình lãng mạn, hình tượngnhân vật được soi thấu trong quan hệ đa chiều, phức tạp và đề cao, tôn vinh những giá trịcuộc sống. Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” là truyện ngắn tiêu biểu cho sáng tác củaNguyễn Minh Châu sau năm 1975. Đây là một tác phẩm hay đậm tính nhân văn, thể hiệnmột lối tư duy mới mẻ của nhà văn về cái đẹp, nghệ thuật và số phận con người trong cuộcmưu sinh nhọc nhằn kiếm tìm hạnh phúc và hoàn thiện nhân cách. B. PHÂN TÍCH ĐOẠN VĂNĐoạn số 1Từ chỗ chiếc xe tăng mà tôi đang đứng với chiếc máy ảnh, đi quá mươi bước sâuvào phía trong có một chiếc xe rà phá mìn của công binh Mỹ, chiếc xe sơn màu vàng tươivà to lớn gấp đôi một chiếc xe tăng. Hai người đi qua trước mặt tôi. Họ đi đến bên chiếcxe rà phá mìn. Người đàn bà đứng lại, ngước mắt nhìn ra ngoài mặt phá nước chỗ chiếcthuyền đậu một thoáng, rồi đưa một cánh tay lên có lẽ định gãi hay sửa lại mái tóc nhưngrồi lại buông thõng xuống, đưa cặp mắt nhìn xuống đàn ông lập tức trở lên hùng hổ, mặt đỏ gay, lão rút trong người ra một chiếcthắt lưng của lính ngụy ngày xưa, có vẻ như những điều phải nói với nhau họ đã nói hết,chẳng nói chẳng rằng lão trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quậttới tấp vào lưng người đàn bà, lão vừa đánh vừa thở hồng hộc, hai hàm răng nghiến kenkét, cứ mỗi nhát quất xuống lão lại nguyền rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn “Mày chếtđi cho ông nhờ. Chúng mày chết hết đi cho ông nhờ!”.Người đàn bà với một vẻ cam chịu đầy nhẫn nhục không hề kêu một tiếng, khôngchống trả, cũng không tìm cách trốn cả mọi việc xẩy đến khiến tôi kinh ngạc đến mức, trong mấy phút đầu, tôi cứđứng há mồm ra mà nhìn. Thế rồi chẳng biết từ bao giờ, tôi đã vứt chiếc máy ảnh xuốngđất chạy nhào một đứa con nít lao qua trước mặt tôi. Tôi vừa kịp nhận ra thằng Phác –thằng bé trên rừng xuống vừa nằm ngủ với tôi từ lúc nửa đêm. Thằng bé cứ chạy một1

từ chỗ chiếc xe tăng mà tôi đang đứng